رسانه، خبر، مخاطب
این یادداشت را برای سایت وادقان نوشته‌ام
در کار رسانه و خبر، اصلی وجود دارد که بر اساس آن، خبرنگار و رسانه حق ندارند بر اساس مفروضات شخصی خود درباره ارزش‌مندبودن و یا نبودن یک خبر، یا درجه اهمیت آن قضاوت نموده و براساس قضاوت خود آن‌را منتشر نمایند یا از انتشار آن خودداری نمایند.
برای سنجش اعتبار یک خبر، استاندارد‌ها و شاخص‌های ویژه‌ای وجوددارد که تعیین می‌کند چه خبری ارزش‌مند است و چه خبری ارزش‌مند نیست و یا درجه اهمیت یک خبر کدام است.
از طرف دیگر یکی از برجسته‌ترین، یا شاید برجسته‌ترین بخش یک روزنامه یا رسانه یا سایت، بخش اخبار متنوع آن براساس گستردگی شخصیتی و علایق شخصی مخاطبان آن است.
یک رسانه مخاطب متعدد و متنوع دارد. عده‌ای اخبار اجتماعی آن‌را دنبال می‌کنند، عده‌ای فقط برای پی‌گیری اخبار ورزشی به رسانه خود سر می‌زنند، ممکن است اقتصاد موضوع جذاب خاصی برای بخشی از مخاطبان یک رسانه باشد، و ... بر همین سیاق می‌توان موضوعات دیگری را برشمرد و برای آن مخاطبینی فرض کرد.
رسانه‌ای در این میان، موفق‌تر است که بتواند برای همه سلایق و همه مخاطبان‌‌َش خبر «دقیق» و «صحیح» و «سریع» داشته باشد.
یکی از استاندارد‌ها و معیار‌ها برای سنجش عیار یک خبر، در اصطلاح روزنامه‌نگاری، «هم‌جواری» است. مثلا برای یک رسانه در شهر «کاشان» خبر سیل در «قمصر» که ۴کشته داشته است، اهمیت بیش‌تری دارد تا زلزله در کشور «اندونزی» که ۴۰ کشته داشته. اگرچه باید هر دو خبر پوشش داده شود، اما برای رسانه «کاشان» اول خبر شهر هم‌جوار «قمصر» بعد خبر کشور دور‌دست «اندونزی». برای خبرگزاری «رویترز» (۱) اما اول خبر زلزله در کشور «اندونزی» بعد شاید خبر سیل و خسارت‌های آن در شهر «قمصر».
چون «هم‌جواری» هردو برای آن رسانه یک‌سان، اما میزان واکنش به خبر زلزله «اندونزی» و اصطلاحا «دربرگیرندگی» آن بیش‌تر است.
واژه «وادقان» بار عاطفی، تاریخی، جغرافیایی، حسی و نوستالوژیکی را با خود دارد. این واژه، به اندازه کافی ظرفیت خبرساز و خبررسانی دارد.
هر لحظه در گوشه و کنار این دنیا اتفاقی واقع می‌شود، یا در شرف وقوع است، یا قرار است واقع شود، که به نوعی به «وادقان» و از منظری خاص ربط پیدا می‌کند.
سایت «وادقان» می‌تواند پل ارتباطی خبری و رسانه‌ای، بین آدم‌هایی باشد، که به یک یا چند علت از وجوه پیش‌گفته (عاطفی، تاریخی، جغرافیایی، حسی، نوستالوژیکی و...) با «وادقان» ربط پیدا‌می‌کنند و اکنون از هم‌دیگر دورافتاده و از یک‌دیگر خبر ندارند.
به نظر می‌رسد، بر این اساس و بر اساس سخن ابتدای این نوشته، برای سایت «وادقان» پوشش اخباری که به‌نوعی به «وادقان» مربوط است، باید با اهمیت و شایسته توجه باشد.
اگر خبر درگذشت پدر «ساعدباقری»(۲) برای خبرگزاری و سایت «ایلنا» مهم است، مطمنئا برای سایت «وادقان» مهم نیست. اما برای سایت وادقان خبر درگذشت مرحوم «علی‌جان علی‌رجبی» مهم است.
نه‌تنها بعید نیست، بلکه حتما امکان دارد کسی آن‌طرف مرز‌ها از طریق سایت مطلع شود که، فلان خدمت‌گزار روستا که ایشان با او خاطرات دور و درازی داشته و دارد، اکنون در وادقان درگذشته و او را برای لحظاتی در نگاه اول محزون نماید، همین حزن البته ارزش‌مند است، اما در نگاه اصلی و رسالت رسانه خوشحال نماید که در زمانه‌ای زندگی می‌کند که خبرها نه به سرعت دویدن یک چارپا و اعتبار چاپار آن، بلکه به سرعت باد و از طریق امواج رد و بدل می‌شوند.
با این‌همه اما، جای خالی خیلی از خبرها که در وادقان اتفاق می‌افتد، یا در جای دیگری اما به وادقان ربط دارد در این سایت خالی است، و از این منظر سایت قسمت عمده‌ای از رسالت خود را فروگذاشته و مخاطبانی را هم از دست داده‌است.
پانوشت
۱ـ یکی از بزرگ‌ترین و معتبر‌ترین خبرگزاری‌های دنیا
۲ـ شاعر و گوینده رادیو و تلوزیون ایران
این نوشته در سایت وادقان این‌جا
